Αντιμέτωπη με το θυμό των πολιτών η κυβέρνηση

Του ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΡΤΗ

Ανησυχία αλλά και αποφασιστικότητα. Αυτό το δίπτυχο χαρακτηρίζει τη στάση της κυβέρνησης, καθώς βλέπει τις αντιδράσεις των κοινωνικών ομάδων να μεγαλώνουν, εντείνοντας έτσι την αγωνία της, αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού για το πού μπορεί να
οδηγηθεί η κατάσταση.

Εκείνο που ανησυχεί περισσότερο την κυβέρνηση δεν είναι οι αντιδράσεις των κοινωνικών ομάδων που θίγονται από τις αλλαγές που επιχειρεί, οι οποίες, άλλωστε, θεωρούνται αναγκαίες από το μεγαλύτερο ίσως μέρος της κοινωνίας. Ο Γιώργος Παπανδρέου και οι συνεργάτες του ανησυχούν περισσότερο για την έκταση που μπορεί να πάρει η κοινωνική αντίδραση σχετικά με την καταβολή διοδίων και εισιτηρίων στις αστικές συγκοινωνίες.

Ήδη το κίνημα «δεν πληρώνω», μέσω του οποίου εκφράζεται η δυσαρέσκεια και ο θυμός των πολιτών, καθημερινά παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις, ενώ περίπου καθηλωμένο είναι το αντίστοιχο των εισιτηρίων.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να ανακόψει αυτά τα «κινήματα» με την επιβολή ποινών. Ανακοινώθηκε ότι η μη πληρωμή διοδίων θα τιμωρείται με 200 ευρώ πρόστιμο και αφαίρεση πινακίδων, ενώ θα θεωρείται ποινικό αδίκημα η άρνηση καταβολής του προστίμου που θα επιβάλλεται σε όσους δεν πληρώνουν εισιτήριο.

Κυβερνητικά στελέχη, πάντως, εκτιμούν ότι το μέτρο αυτό δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ένα «κοινωνικό κίνημα», αντίθετα, υπάρχει κίνδυνος να πολλαπλασιάσει τις αντιδράσεις και να το διογκώσει. Αυτό επισήμαναν και οι βουλευτές του ΚΤΕ Μεταφορών του ΠΑΣΟΚ στον υπουργό Δημήτρη Ρέππα κατά την προχθεσινή συνεδρίαση.

Ένας ακόμα λόγος ανησυχίας για την κυβέρνηση, και μάλιστα σοβαρός, είναι το ενδεχόμενο να συμπράξουν με τα «κινήματα» των διοδίων και των εισιτηρίων οι συνδικαλιστές των μέσων μαζικής μεταφοράς και οι αγρότες, κάτι που επισήμανε ο κ. Ρέππας. Ήδη πραγματοποιήθηκε κίνηση από την πλευρά των συνδικαλιστών, οι οποίοι δηλώνουν ότι το «κίνημα δεν πληρώνω δεν εκφράζει τις απόψεις μιας κοινωνίας τζαμπατζήδων, αλλά των χαμηλότερων εισοδηματικά τάξεων, που πλήττονται από τις υπέρογκες αυξήσεις». Όμως και από την πλευρά ορισμένων αγροτοσυνδικαλιστών υπάρχουν σκέψεις αυτή τη φορά να μην αποκλείσουν τις εθνικές οδούς, αλλά να σηκώσουν τις μπάρες στα διόδια.

Επί του παρόντος η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι αντιδράσεις των επιμέρους κοινωνικών ομάδων θα κοπάσουν, καθώς θα ψηφίζονται από τη Βουλή τα νομοσχέδια που επιφέρουν τις αλλαγές. Εκείνο που φαίνεται να μην έχει υπολογίσει, πάντως, είναι το ενδεχόμενο οι «θιγόμενοι» να διοχετεύσουν την οργή τους στο «δεν πληρώνω».

Κυβερνητικοί παράγοντες, ωστόσο, χαρακτηρίζουν δικαιολογημένο το επιχείρημα για τα πολλά και ακριβά διόδια, αλλά θεωρούν ότι αυτό δεν πρέπει να οδηγήσει σε άρνηση πληρωμής. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι οι αντιδράσεις ίσως έχουν συντελέσει στο να καμφθεί η μέχρι τώρα άκαμπτη στάση «παραχωρησιούχων» εταιρειών και τραπεζών, που δεν συζητούσαν το ενδεχόμενο επαναδιαπραγμάτευσης των συμβάσεων που υπέγραψαν επί υπουργίας Γιώργου Σουφλιά.

Χωρίς υπαναχωρήσεις

Παρά τις αντιδράσεις, η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να προχωρήσει, χωρίς υπαναχωρήσεις, το πρόγραμμα των αλλαγών που έχει σχεδιάσει και αυτό διαμηνύεται προς κάθε κατεύθυνση.

Προχθές ο πρωθυπουργός, μιλώντας σε ημερίδα αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων, τόνισε χαρακτηριστικά: «Δεν θα ζητήσω συγνώμη για το γεγονός ότι τα βάζουμε με κεκτημένα συμφέροντα του παρελθόντος». Ωστόσο, δήλωση κορυφαίου υπουργού της κυβέρνησης, σε εκδήλωση που έγινε το βράδυ της Πέμπτης, προκάλεσε σοκ στο ακροατήριο: Σε εκδήλωση στελεχών της φοιτητικής παράταξης του ΠΑΣΟΚ, της ΠΑΣΠ, της δεκαετίας 1980, ο εν λόγω υπουργός κινήθηκε στη γραμμή «η κυβέρνηση θα προχωρήσει με αποφασιστικότητα στις αλλαγές που έχει προγραμματίσει», αλλά στη συνέχεια έριξε τη βόμβα, λέγοντας: «Δεν ξέρω αν η ελληνική κοινωνία μπορεί να αντέξει αυτές τις αλλαγές».

Η δήλωση είναι αποκαλυπτική των προθέσεων της κυβέρνησης, η οποία, όπως όλα δείχνουν, είναι αποφασισμένη να μην αφήσει κανένα μέτωπο χωρίς να το ανοίξει, ανεξάρτητα από το πολιτικό κόστος, αλλά και το κόστος που θα κληθούν να πληρώσουν οι θιγόμενοι από τις μεταρρυθμίσεις που επιχειρεί. «Μεταρρυθμίσεις και όποιος αντέξει» φαίνεται να είναι η γραμμή στην οποία κινείται και όπως συμπεραίνεται από τη δήλωση του υπουργού, οι επώδυνες αλλαγές είναι μπροστά μας.

ΦΟΥΛ ΕΠΙΘΕΣΗ ΑΠΟ ΣΑΜΑΡΑ

■ Ολομέτωπη επίθεση στην κυβέρνηση έκανε ο Αντώνης Σαμαράς, παρεμβαίνοντας σε επερώτηση βουλευτών της ΝΔ στη Βουλή για το αγροτικό. Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι επενδύει στον κοινωνικό αυτοματισμό και με εφαρμογή «χουντικών μεθόδων», προσπαθεί να ανακόψει τα φαινόμενα κοινωνικής έκρηξης που προκαλούνται από την πολιτική του μνημονίου. Ο Αντώνης Σαμαράς ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να δώσει καμία συναίνεση στην κυβέρνηση για το «νέο μνημόνιο», όπως είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Ας αναζητήσετε αλλού συναίνεση. Πέρσι τη βρήκατε, φέτος δεν είναι εύκολο, γιατί όλοι σας εγκαταλείπουν». Τάχθηκε υπέρ των αιτημάτων των απεργών και των αγροτών.