Όλη η Ευρώπη αρχίζει να μιλάει για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Εντός της χώρας, το Υπουργείο Οικονομικών επίσημα το διαψεύδει, αλλά οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο σύμβουλος της κυβέρνησης για το θέμα, ο οίκος Lazard, ήδη κάνει επαφές με γκρουπ πιστωτών για να σφυγμομετρήσει διαθέσεις.
Της Κορίνας Σαμάρκου
Παράλληλα, βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο μελέτης η αντικατάσταση του ενδοκυβερνητικού χρέους ύψους 30 δισ. ευρώ με νέα ομόλογα που θα ενσωματώνουν στο νέο κεφάλαιο τους τόκους και τα χρεολύσια του προηγούμενου δανείου. Η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους φούντωσε εξαιτίας ενός δημοσιεύματος της γερμανικής εφημερίδας Die Zeit στις αρχές της εβδομάδας.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν, το Βερολίνο επεξεργάζεται ένα σχέδιο στο πλαίσιο του οποίου ο ευρωπαϊκός μηχανισμός διάσωσης (EFSF) θα δώσει στην Ελλάδα περαιτέρω δάνεια, με επιτόκιο που χαρακτηρίζεται ευνοϊκό, προκειμένου να επαναγοράσει τα ομόλογά της στη δευτερογενή αγορά.
Όπως ανέφερε το δημοσίευμα, στόχος της γερμανικής κυβέρνησης ήταν να συμπεριλάβει το σχέδιο για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους στο συνολικό πακέτο λύσεων για την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης, που αναμένεται να συμφωνηθεί κατά τη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, στις 24 και 25 Μαρτίου.
Οι διαψεύσεις υπήρξαν άμεσες τόσο από την Αθήνα όσο και από το Βερολίνο, όμως δεν στάθηκαν ικανές να σταματήσουν τη ροή των πληροφοριών που αποδείκνυαν ότι το θέμα είχε πέσει στο τραπέζι κατά τη συνάντηση των Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας.
Κανείς δεν μπορεί παρά να υποθέσει ότι αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο η Angela Merkel και ο υπουργός Οικονομικών της Wolgang Schaeuble δείπνησαν μαζί την επόμενη ημέρα. Αλλεπάλληλα δημοσιεύματα ξένων πρακτορείων, επικαλούμενα πηγές τόσο από τη Γερμανία όσο και από τις Βρυξέλλες, επιβεβαίωναν ότι πίσω από τις κλειστές πόρτες το Βερολίνο έχει αρχίσει να παραδέχεται ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι αναπόφευκτη και να κάνει σχέδια επί χάρτου τόσο για την εφαρμογή της όσο και για τη διαχείριση των επιπτώσεων που κάτι τέτοιο θα είχε για τις γερμανικές τράπεζες αλλά και για την Ευρωζώνη συνολικά.
«Έχουν αρχίσει να εξετάζουν το αδιανόητο. Ψάχνουν ένα σχέδιο δράσης που να τους προετοιμάζει για την ελληνική αναδιάρθρωση. Δεν είναι κάτι που το επιθυμούν, αλλά κάτι που το αναγνωρίζουν», δήλωνε στο Reuters πηγή προσκείμενη στο γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών, αποκαλύπτοντας ότι Γερμανοί δικηγόροι ήδη μελετούν το ελληνικό σύνταγμα ώστε να διαπιστώσουν με ποιους τρόπους μπορεί να μεθοδευτεί νομικά η αναδιάρθρωση του χρέους.
Από τις διαθέσιμες πληροφορίες φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι εξετάζουν κάθε πιθανή λύση, με την τελική μορφή του σχεδίου να παραμένει ρευστή. Δημοσίευμα της γερμανικής έκδοσης των Financial Times αποκάλυψε ότι τα μέλη του Eurogroup εξέτασαν μια πρόταση για τη μερική διαγραφή των χρεών τόσο της Ελλάδας όσο και της Ιρλανδίας.
Στο πλαίσιο του σχεδίου αυτού, το EFSF θα αγόραζε τα ομόλογα των χωρών αυτών από τις δευτερογενείς αγορές ή θα έδινε στις κυβερνήσεις τους δάνεια με ευνοϊκούς όρους για να τα αγοράσουν, με αποτέλεσμα οι συνολικές υποχρεώσεις τους να μειωθούν.
«Αυτά είναι ανοησίες», είπε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Amadeu Altafaj, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους για το θέμα, ενώ εκπρόσωπος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δήλωσε ότι η αναδιάρθρωση δεν είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας. Στην πραγματικότητα, το πρώτο βήμα για την αναδιάρθρωση του χρέους μάλλον έγινε το Μάιο του 2010, δηλώνει στην «Ι» ο Αλέξανδρος Κύρτσης, αναλυτής της UBS.
Τότε, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άρχισε να αγοράζει ελληνικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του αναλυτή, αυτή τη στιγμή κατέχει ελληνικό χρέος ύψους 50 δισ. ευρώ, με αξία κτήσης περίπου στο 80% της ονομαστικής τιμής.
«Σε δεύτερη φάση, λοιπόν, η ΕΚΤ θα μπορούσε να πωλήσει τα ομόλογα στην ελληνική κυβέρνηση στο κόστος κτήσεώς τους χωρίς να καταγράψει ζημιά. Και στην περίπτωση αυτή το ελληνικό δημόσιο θα «απαλλαγεί» από περίπου 20% του χρέους, καθώς θα χρωστάει 20% λιγότερα από την ονομαστική αξία», εξηγεί ο αναλυτής.
«Οι ‘χαμένοι’ θα είναι οι ιδιώτες επενδυτές που πούλησαν στην ΕΚΤ χαμηλότερα από την ονομαστική αξία. Στο παράδειγμα αυτό, η ΕΚΤ είναι ο μεσάζων για την επαναγορά του ελληνικού χρέους ένας άλλος φορέας που θα μπορούσε να επιτελέσει αυτό το έργο είναι το EFSF. Θεωρητικά, εάν αυτό γινόταν στο κομμάτι του ελληνικού χρέους που κατέχει η αγορά (180 δισ. ευρώ περίπου), θα μείωνε το δημόσιο χρέος κατά 36 δισ. ευρώ και το λόγο δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ από 140% σε περίπου 125%», προσθέτει ο Α. Κύρτσης.
Οι εκτιμήσεις του Harvinder Sian, στρατηγικού αναλυτή επιτοκίων της Royal Bank of Scotland, είναι πιο συντηρητικές, καθώς σύμφωνα με τους δικούς του υπολογισμούς μια τέτοια επαναγορά ομολόγων θα γλίτωνε το ελληνικό δημόσιο από χρέος ύψους 12,5 δισ. ευρώ.
Όπως εξηγεί ο αναλυτής, δεν μπορούν όλα τα ομόλογα να προσφερθούν κατά την επαναγορά, γιατί ένα μεγάλο μέρος από αυτά βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια διακράτησης έως τη λήξη των τραπεζών. Επιπλέον, ο Sian υπολογίζει ότι ελληνικά ομόλογα περίπου 35-40 δισ. ευρώ βρίσκονται στα χέρια της ΕΚΤ. Έτσι, ο αναλυτής καταλήγει στο συμπέρασμα ότι από τα ομόλογα που βρίσκονται σε ελεύθερη κυκλοφορία, το ελληνικό δημόσιο θα μπορούσε να αγοράσει τίτλους συνολικής αξίας περίπου 50 δισ. ευρώ. Εάν οι τίτλοι αγοραστούν κατά μέσο όρο στο 75% της ονομαστικής αξίας τους, τότε το Δημόσιο εξοικονομεί χρέη 12,5 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα το χρέος να κορυφώνει στο 153% του ΑΕΠ το 2013, αντί στο 158%, σύμφωνα με τον Sian.
Πάντως, ο οικονομολόγος της Citigroup Jurgen Michels προειδοποιεί ότι ένα τέτοιο σχέδιο θα επέφερε ζημιές στα χαρτοφυλάκια των ξένων τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών και συνταξιοδοτικών ταμείων, που εκτιμάται ότι έχουν στα χέρια τους το 60% από τα αξίας 263 δισ. ευρώ υφιστάμενα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Για αυτό και σύμφωνα με την άποψή του, μια τέτοια αναδιάρθρωση του χρέους είναι απίθανο να πραγματοποιηθεί βραχυπρόθεσμα και για όσο διάστημα ο ευρωπαϊκός χρηματοοικονομικός κλάδος θεωρείται ευάλωτος.
Και η Fitch, εξάλλου, προειδοποιεί ότι στην περίπτωση haircut υψηλότερου του 10% στα ομόλογα, οι ελληνικές τράπεζες θα αντιμετώπιζαν ζήτημα κεφαλαιακής επάρκειας. Έτσι, πιο πιθανή, κατά τον Michels, είναι η εφαρμογή του σχεδίου μετά το 2013.
Πώς θα αντιδράσουν θετικά οι αγορές
ΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ συμφωνούν ότι η εφαρμογή του σχεδίου για την επαναγορά του χρέους θα προκαλούσε άνοδο τόσο των ελληνικών ομολόγων όσο και των μετοχών, όπως εξάλλου έδειξε και η πρώτη αντίδραση των αγορών.
«Εάν η Ελλάδα και η Ε.Ε. χειριστούν την επαναγορά με επικοινωνιακά έξυπνο τρόπο, η αγορά και συνεπώς οι μετοχές θα αντιδράσουν πολύ θετικά. Τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι η αγορά ανησυχεί όταν οι κρατικοί φορείς την αγνοούν ή εθελοτυφλούν και αντιδρά πολύ θετικά όταν αυτοί παίρνουν έξυπνες και γενναίες αποφάσεις προς την επίλυση δημοσιονομικών ή τραπεζικών προβλημάτων», εξηγεί ο Α. Κύρτσης, αναλυτής της UBS. Αυτή η αναδιάρθρωση είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά όχι αρκετό από μόνο του για να βάλει την ελληνική οικονομία σε διατηρήσιμη τροχιά.
«Εάν όμως αυτή η λύση συνδυαστεί με συνέχιση των προσπαθειών για την εξάλειψη του ελλείμματος, με την εφαρμογή των διαρθρωτικών αλλαγών αλλά και με την προώθηση της ανάπτυξης, τότε η επαναγορά θα μπορούσε να είναι ένα αποτελεσματικό μέρος της λύσης στην ελληνική κρίση», καταλήγει ο αναλυτής.
Τι προβλέπει το γερμανικό σχέδιο
ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ σχέδιο αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους της χώρας μας, παρόλο που διαψεύστηκε από τις κυβερνήσεις και των δύο χωρών, δικαιώνει όσους έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στη Γερμανία προκειμένου να ηγηθεί του σχεδίου διάσωσης ολόκληρης της Ευρωζώνης. Για την Ελλάδα το γερμανικό σχέδιο, όπως φάνηκε και από τη θετική αντίδραση των αγορών, κρίνεται σε γενικές γραμμές επωφελές.
Όμως απομένει στην πορεία να αποσαφηνιστούν και τα ανταλλάγματα τα οποία θα πρέπει να καταβάλει η χώρα μας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, κεντρικό ρόλο στο σχεδιασμό θα διαδραματίσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (European Financial Stability Facility), το οποίο θα δανείσει με χαμηλό επιτόκιο την Ελλάδα κεφάλαια (100 έως 150 δισ. ευρώ) προκειμένου να επαναγοράσει η χώρα κρατικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά. Με τον τρόπο αυτό, και με δεδομένο ότι οι τιμές των περισσότερων τίτλων έχουν υποχωρήσει στο 65% με 70% της ονομαστικής τους αξίας, η Ελλάδα επαναγοράζοντας τα ομόλογα αυτά θα επιτύχει σημαντική μείωση του χρέους της.
Για κάθε 100 δισ. ευρώ που θα διαθέτει το Ταμείο, η Ελλάδα θα μπορεί να επαναγοράζει (και να διαγράφει) δημόσιο χρέος 140 δισ. ευρώ. Αν λοιπόν το Ταμείο χορηγήσει στην Ελλάδα ένα χαμηλότοκο δάνειο 100 δισ. ευρώ το δημόσιο χρέος της χώρας στο τέλος του έτους από 130% του ΑΕΠ θα υποχωρήσει στο 100%. Οι επενδυτές που κατέχουν τα ελληνικά ομολόγα -πλην των τραπεζών- εκτιμάται ότι πρόθυμα θα δεχτούν να τα πουλήσουν, καθώς ήδη έχουν καταγράψει στους ισολογισμούς τους ζημιές από την απαξίωση των ελληνικών τίτλων.
Έτσι το πρόβλημα εντοπίζεται στις τράπεζες, ελληνικές και ευρωπαϊκές, οι οποίες διαθέτουν στα χαρτοφυλάκιά τους περίπου το 50% του ελληνικού χρέους. Αυτές, αν δεχτούν να πωλήσουν τα ομόλογά τους, θα εγγράψουν απώλειες, όμως δεν είναι υποχρεωμένες να το πράξουν καθώς τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται υποθηκευμένα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
ΣΠ. ΒΕΡ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου